Index
1) Spelregels Toepen in het kort
Volgens de spelregels van het kaartspel Toepen draait het steeds om de laatste van vier slagen. Aan het einde van iedere ronde worden strafpunten uitgedeeld. Alleen de winnaar van de laatste slag ontspringt de dans. Tijdens de ronde kan de inzet worden opgeschroeft door te Toepen. Dit is aantrekkelijk voor spelers met een goede hand, maar het kan ook pure bluf zijn om je medespelers onder druk te zetten. Spelers die aan het maximum aantal strafpunten zitten, moeten het spel verlaten. De speler die alle anderen overleeft wordt gekroond tot Toepkoning.
2) Doel van het spel
Om een ronde te winnen, moet je de laatste (vierde) slag zien binnen te halen. Win zoveel mogelijk rondes om strafpunten te vermijden en als laatste over te blijven.
3) Rollen
De Deler
Elke ronde is er een Deler die verantwoordelijk is voor het schudden en uitdelen van de kaarten. De oudste speler start als Deler.
4) Kaartvolgorde
Boer, Vrouw, Heer, Aas, 7, 8, 9, 10
De spelregels van Toepen kennen een ongebruiktelijke kaartvolgorde. Figuurkaarten staan namelijk lager in rang dan cijferkaarten. De Boer geldt als laagste kaart, de 10 als hoogste.
5) Voorbereiding
Voor Toepen heb je een standaard kaartspel nodig, maar hieruit gebruik je alleen de 32 zogenaamde piketkaarten. Verwijder dus eerst de kaarten 2 t/m 6 van iedere kleur. Haal ook de Jokers uit het spel. Je kan met maximaal 8 spelers tegelijk spelen.
Spelen om punten
Wanneer je Toept om punten is het handig om pen en papier klaar te leggen. Aan het eind van iedere ronden worden de strafpunten van de verliezers bijgeschreven in de Puntentelling. Bepaal samen het maximale aantal strafpunten, bijvoorbeeld 10. Elke speler die dan op 10 strafpunten komt, ligt uit het spel.
Spelen als drankspel
Als jullie gaan Toepen met drank gelden dezelfde spelregels. Alleen hoeven jullie geen score bij te houden. Aan het eind van iedere ronde worden je strafpunten omgezet in slokken. Wanneer je glas leeg is, lig je uit het spel
6) Spelverloop
De Inzet
Aan het eind van iedere ronde krijgen de verliezers strafpunten gelijk aan de inzet. Elke ronde begint met een inzet van 1 strafpunt, maar dit kan tijdens de ronde oplopen.
Delen
De Deler schudt de kaarten en deelt ze één voor één gedekt uit, te beginnen bij de speler links naast de Deler. Er wordt met de klok mee gedeeld tot iedere speler, ook de Deler zelf, vier kaarten heeft. Pas daarna mag iedereen zijn of haar eigen kaarten bekijken.
Overgebleven kaarten worden gedekt weggelegd als voorraad (1). Deze stapel speelt in de rest van de ronde geen rol.
4 Slagen
Een speelronde in Toepen bestaat uit vier slagen. In een slag komt elke speler één keer aan de beurt. Tijdens je beurt mag je één kaart opgooien.
De speler links naast de Deler begint. Daarna wisselt de beurt met de klok mee tot iedere speler een kaart heeft opgegooid.
Kleur bekennen
De eerste speler (X) mag iedere kaart in de hand opgooien. Dit heet ook wel ‘uitkomen’. De spelers die volgen, moeten kleur bekennen. Dit betekent dat zij dezelfde kleur moeten spelen als de eerste speler. Heb je de juiste kleur niet in je hand? Dan mag je iedere andere kaart opgooien, maar zul je de slag hoe dan ook verliezen.
Afbeelding 1. Speler X zit links naast de Deler en gooide de eerste kaart op: een ♥ Harten-Koning. Helaas kon speler Y geen kleur bekennen en gooide hij een lage kaart op: de ♣ Klaver-Boer (J). Speler Z en de Deler kunnen wel kleur bekennen. De slag is compleet. Speler Z heeft met de ♥ Harten-9 de hoogste kaart gespeeld en wint deze slag (2). Z mag daarom uitkomen bij de volgende slag.
Slagen winnen
Van alle spelers die kleur bekennen, wint de speler met de hoogste kaart de slag. Hij of zij neemt de kaarten van de slag in (maar niet in de hand) en mag daarna uitkomen voor de volgende slag.
- Hoewel alleen de vierde en laatste slag bepalend is voor de winst van de ronde, is het zeker nuttig om ook een eerdere slag te winnen. Daarna mag je namelijk uitkomen, en dat is een groot tactisch voordeel.
De Inzet verhogen
Spelers kunnen op ieder moment tijdens de ronde de inzet +1 verhogen door te Toepen. De andere spelers moeten vervolgens reageren volgens de Basisregels Toepen.
Eind van de ronde
Omdat iedere speler aan het begin vier kaarten krijgt, worden er in totaal vier slagen gespeeld. De ronde eindigt na de vierde slag. Het is niet belangrijk hoeveel slagen je hebt gewonnen. De winnaar van deze laatste slag wint altijd de ronde. Alle andere spelers die nog deelnamen krijgen strafpunten gelijk aan de inzet.
- Het is handig om een dobbelsteen te gebruiken voor het bijhouden van de inzet. Aan het begin van elke ronde legt de Deler deze op één. Wanneer er getoept wordt draai hij of zij de dobbelsteen naar twee, bij overtoepen naar drie, enzovoort.
Eind van het spel
Wanneer met drank gespeeld wordt, betekent een leeg glas dat je het spel moet verlaten.
Spelen jullie met strafpunten? Dan verlaten spelers het spel wanneer ze het afgesproken maximaal aantal punten hebben bereikt.
De laatste speler die overblijft is de toepkoning en heeft het spel gewonnen.
7) Basisregels
Toepen
Ben je ervan overtuig dat je met jouw kaarten gaat winnen? Of wil je doen alsof? Dan kun je tijdens de ronde volgens de spelregels op ieder moment Toepen. Daarmee verhoog je de inzet +1 waardoor verliezers aan het eind van de ronde niet één maar twee strafpunten krijgen.
De andere spelers moeten nu één voor één, met de klok mee, een keuze maken:
- passen
Als je geen sterke kaarten heb is het verstandig om te passen. Je krijgt dan wel direct één strafpunt, maar je ontloopt de extra strafpunt als je de ronde zou verliezen. Als jullie spelen met drank wordt je starfpunt direct omgezet in een slok. De rest van de ronde doe je niet meer mee. - meegaan
Wanneer je denkt nog te kunnen winnen, kan je meegaan. Je accepteert de extra straf aan het eind van de ronde als je toch verliest. - overtoepen
Je hebt een goede hand of je wilt graag doen alsof. Je kiest voor overtoepen, waarmee de inzet nog eens met één wordt verghoogd. Alle andere spelers zullen opnieuw met de klok mee dezelfde keuze moeten maken, waarbij passen nu leidt tot direct twee strafpunten (of slokken). De straf voor verliezers van de ronde staat dan op 3 starfpunten.
- Er kan in principe oneindig overgetoept worden, maar als jij als laatste getoept hebt, mag je niet zelf overtoepen.
Armoede
Richting het einde van het spel komt het voor dat een of meer spelers nog maar één punt (of een slok) verwijderd zijn van verlies van het hele spel. Er is dan sprake van Armoede. In deze situatie mag de betreffende speler na het delen van de kaarten altijd als eerste uitkomen. Maar nog voor hij of zij uitkomt, wordt de inzet al verhoogd met +1. De speler links naast de Armoedzaaier kiest als eerste voor passen, meegaan of overtoepen, met de klok mee gevolgd door de andere spelers.
- Wanneer je in Armoede verkeerd en er wordt overgetoept, kan je altijd meegaan. Je hebt tenslotte niets meer te verliezen.
- Als meerdere spelers in Armoede verkeren, mag de eerste Armoedzaaier links van de Deler uitkomen.
Blind Toepen
Ook tijdens het delen mag er getoept worden. Dit heet Blind Toepen, omdat nog niemand zijn of haar kaarten heeft gezien. Bij Blind Toepen gelden iets andere spelregels.
De speler die blind toept, verhoogt de inzet direct naar vier strafpunten, waardoor de ronde direct op scherp komt te staan.
Er mag alleen blind worden getoept…
- …door de speler met de minste strafpunten (of het volste glas)
- …als er geen sprake is van Armoede.
Wanneer een speler blind toept moet hij of zij uitkomen. Spelers die passen, krijgen één strafpunt. Spelers die meegaan en uiteindelijk verliezen, krijgen vier strafpunten.
- Na Blind Toepen mag er de rest van de ronde niet meer worden overgetoept.
8) Tips Toepen
Gaan jullie toepen op een feestje met meer dan 8 personen? Er kunnen maar 8 spelers tegelijk deelnemen, maar wanneer er iemand afvalt kan een ander wil direct de lege plaats opvullen. Aan het einde van de avond is de speler die de meeste rondes heeft overleefd de ware Toepkoning. Verder gelden dezelfde Toepen spelregels.
9) Meer info
Toepen is een tijd lang een mateloos populair kaartspel geweest, vooral op feestjes. Het biedt misschien wel de perfecte combinatie van blof, tactiek en gezelligheid.