Kubb

Index

1) Kubb in het kort

Kubb is een spel dat in twee teams buiten wordt gespeeld. De spelregels om te Kubben zijn redelijk eenvoudig en snel te leren. Om de beurt proberen spelers de Kubbs van het andere team om te ketsen, waarna deze Kubbs terugkeren als extra obstakel voor de tegenstander. Het team dat er in slaagt om binnen één beurt alle Kubbs van de tegenstander tegen de grond te werken, mag de Koning omver werpen. Wie dat lukt, wint het spel.

2) Doel van het spel

De Koning omver werpen is het hoogste doel in het Kubb spel. Maar volgens de spelregels mag dat pas wanneer er geen Kubbs meer overeind staan.

3) Speelstukken

Om te kubben heb je een vaste set speelstukken nodig: een Kubb-set. Je kunt een Kubb-spel kopen of, als je dat leuk vindt, zelf maken. Het spel Kubb kent de volgende speelstukken:

  • Markeerpaaltjes, zes stuks (1): dit zijn de dunnere stokken, bedoeld om het speelveld mee te markeren
  • de Koning (2): het centrale en grootste speelstuk, te herkennen aan de kroon
  • Kubbs, tien stuks (3): dit zijn langgerekte houtblokken, voor beide teams vijf
  • Werpstokken, zes stuks (4): de ronde stokken waarmee wordt gegooid

Koop bij bol.com

4) Voorbereiding

Kubb speel je buiten, op een vlak stuk grond. Dit kan een grasveld zijn, maar het werkt ook prima op het strand of in de sneeuw. Met behulp van de markeerstokjes markeer je zelf het speelveld. Ga uit van een Kubb-veld met afmetingen van ongeveer 5 bij 8 meter, en richt het speelveld in zoals op afbeelding 1.

Om te bepalen wie mag beginnen, gooien beide teams vanaf de eigen basislijn één werpstok richting de Koning. Het team dat de werpstok het dichtst bij de Koning gooit zonder deze te raken, mag beginnen.

opstelling kubb speelveld afmetingen
Afbeelding 1. Vier markeerstokjes (1) geven de hoeken van het speelveld aan. De andere twee markeren de middenlijn. Als je het moeilijk vindt een meter in te schatten, ga dan uit van een grote stap. De Koning (2) staat in het midden van de middelijn. Elk team plaatst vervolgens vijf Kubbs (3) met onderling gelijke afstanden op de eigen basislijn.

5) Spelverloop

Kubbs omketsen

Het team dat aan de beurt is mag de zes werpstokken (4) een voor een gooien richting de Kubbs van de tegenstander. Het gooien van de werpstokken moet gebeuren volgens de Basisregels Werpen. Probeer tijdens een beurt zoveel mogelijk Kubbs om te ketsen. Wanneer alle zes de werpstokken zijn gegooid gaat de beurt naar het andere team.
Er gelden speciale spelregels in Kubb voor het werpen van de werpstokken:

  • Werpstokken moeten onderhands gegooid worden.
  • De werpstok mag tijdens de vlucht wel verticaal draaien (molenwieken), maar niet horizontaal draaien (helicopteren).

Gevallen Kubbs teruggooien

Wanneer team A één of meer Kubbs heeft omgeketst en alle werkstokken heeft gegooid, zal team B de gevallen Kubbs moeten oprapen en teruggooien zoals te zien op afbeelding 2 (5). Spelers staan daarbij altijd achter hun eigen basislijn.

  • Een Kubb moet volgens de regels in de speelhelft van de tegenstander gegooid worden. Als de Kubb daarbuiten terecht komt, mag deze één keer opnieuw worden gegooid. Als de Kubb wéér niet goed terecht komt, mag het andere team de plek voor de veld-Kubb bepalen, tenminste één werpstok afstand van de Koning en de Markeerpaaltjes.
  • Gooi de Kubbs niet verder dan nodig. Dichtbij zijn ze makkelijker te raken. Gooi ze ook niet te dicht bij de Koning!
kubb spel voorbeeld werpen
Afbeelding 2. Team A heeft zes werkstokken gegooid en twee Kubbs omgeketst. De beurt gaat naar Team B, die eerst de gevallen Kubbs teruggooid in de speelhelft van Team A (6). Eén Kubb belandt op de lijn, maar wordt wel goedgekeurd. Deze Kubb kan namelijk zo gekanteld worden dat deze aan de juiste kant van de middenlijn komt te staan.

Wanneer alle gevallen Kubbs zijn teruggegooid zet team A de Kubbs overeind. Dit zijn nu Veldkubbs (6), zoals te zien op afbeelding 3.

kubb spel voorbeeld veldkubbs
Afbeelding 3. Er staan twee Veldkubbs (6) in de speelhelft van Team A. Team B is aan de beurt.

Veldkubbs eerst, dan weer Basiskubbs

Wanneer in de speelhelft van de tegenstander Veldkubbs staan, moeten deze eerst allemaal worden omgeketst. Pas daarna mogen er weer Basiskubbs (de Kubbs op de basislijn) worden geraakt. Basiskubbs die toch omgaan terwijl er nog Veldkubbs staan, worden gelijk weer overeind gezet.

  • Staan er twee of meer Veldkubbs in de speelhelft van de tegenstander dicht bij elkaar? Kijk of je ze met één worp allebei kunt omketsen!
kubb spel voorbeeld veldkubbs omgooien
Afbeelding 4. Team B gooit de werpstokken een voor een richting de twee Veldkubbs (6), maar weet er slechts één om te ketsen. De beurt gaat naar Team A, dat de gevallen Veldkubb vanaf de basislijn teruggooit.

Werpen vanaf de voorste Veldkubb

Wanneer het de tegenstander niet lukt om alle Veldkubbs in jullie helft om te ketsen, levert dat een groot voordeel op. Er ontstaan nu een veldlijn bij de voorste Veldkubb die nog overeind staat, zoals weergegeven op afbeelding 5 (7). Jullie mogen nu oplopen tot deze veldlijn om vanaf daar te werpen.

  • Eventueel omgeketste Veldkubbs moeten wel gewoon vanaf de achterlijn teruggegooid worden.
kubb spel voorbeeld veldlijn werpen
Afbeelding 5. Team A is aan de beurt en mag oplopen tot de veldlijn om te werpen. Zoals altijd moeten eerst de aanwezige Veldkubbs (6) worden omgeketst, daarna de overige Kubbs op de basislijn.

Eind van het spel

Het spel gaat zo door, ook wanneer alle Kubbs op de basislijn zijn veranderd in Veldkubbs. Pas wanneer het een team lukt om binnen een beurt álle overgebleven Kubbs in de speelhelft van de tegenstander om te ketsen, mag er op de Koning worden gemikt. Bij het werpen op de Koning moeten spelers altijd achter de eigen basislijn staan. Een voorbeeld is weergegeven op afbeelding 6.

Wanneer aan bovenstaande voorwaarden wordt voldaan en een speler ketst de Koning om, dan is het spel afgelopen en wint zijn of haar team het spel. Als dit niet lukt, gaat het gewoon verder.

  • Wanneer een team de Koning per ongeluk omketst terwijl dit nog niet mocht, eindigt het spel ook. De tegenstander heeft in dat geval gewonnen.
kubb spel voorbeeld werpen koning
Afbeelding 6. Het is Team A gelukt binnen één beurt alle Kubbs van de tegenstander om te ketsen. Ze hebben nog twee werpstokken over. Hiermee mag nu direct, vanaf achter de basislijn, geprobeerd worden de Koning om te ketsen.

6) Basisregels

Werpen

Er gelden speciale spelregels in Kubb voor het werpen van de werpstokken:

  • Werpstokken moeten onderhands gegooid worden.
  • De werpstok mag tijdens de vlucht wel verticaal draaien (molenwieken), maar niet horizontaal draaien (helicopteren).
  • Staan er twee of meer Veldkubbs in de speelhelft van de tegenstander dicht bij elkaar? Kijk of je ze met één worp allebei kunt omketsen!

Terug naar Spelverloop

7) Variaties

Werpen

Een spel Kubb kan ontzettend lang duren, zeker voor onervaren spelers. Als je liever oefent met korte partijtjes kan je ervoor kiezen om Veldkubbs die worden omgeketst uit het spel te halen.

8) Meer info

Het spel Kubb komt oorspronkelijk uit Scandinavië en wordt gezien als een spel van de Vikingen. Er gaan zelfs geruchten dat het spel oorspronkelijk gespeeld werd met schedels en botten!